TÜRKİYE'DE HIV/AIDS VAKALARININ YILLARA GÖRE DAĞILIMI

HIV/AIDS NEDİR?

İlk defa 1981 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde bir grup homoseksüel erkekte ve Haiti’den gelen göçmenlerde ender rastlanan Pnömocystitis carinii jiroveci pnömonisi (PCP) ve Kaposi sarkomu (KS) vakalarının tespit edilmesi ile AIDS hastalığı tanımlanmıştır. Bu enfeksiyonlar tedaviye iyi cevap vermemekte ve hastalık ölümle sonuçlanmaktaydı. Araştırmacılar bu hastalığın daha önce literatürde rastlanmayan yeni bir hastalık olduğu konusunda birleşerek bu yeni hastalığa “AIDS” (Akkiz İmmün Yetmezlik Sendromu, Acquired Immune Deficiency Syndrome) adını vermişlerdir. 1983 yılında AIDS’e neden olan virüs HIV (İnsan İmmün Yetmezlik Virüsü, Human Immunodeficiency Virus) izole edilmiş olup, bu virüs vücudun savunma gücünü zayıflatmakta, yıkmakta ve normal koşullarda tedavi edilebilen hastalıklar, savunma gücü yetersiz kaldığından tedavi edilememektedir.

DÜNYADA HIV/AIDS
DSÖ, (Dünya Sağlık Örgütü) Aralık 2004 verilerine göre dünyada 46 milyon HIV ile enfekte kişi olduğunu ve hastalığın tanımlandığı 1981 yılından beri 30.9 milyon kişinin hayatını bu hastalıktan kaybettiğini bildirmektedir.

Dünya Sağlık Örgütü, Aralık 2004 verilerine göre:

HIV/AIDS ile yaşayan
Total     44.3 milyon
Erişkin:    15-49 yaş      41.7 milyon

    Kadın     19.5 milyon
    15 yaş altı     2.6 milyon

2004 yılı içinde HIV ile yeni infekte vakalar
Total     6.4 milyon
Erişkin:      15-49 yaş      5.7 milyon
15 yaş altı 750 000

2004 yılında HIV/AIDS’den ölenler:
Total     3.5 milyon
Erişkin:      15-49 yaş     2.9 milyon
15 yaş altı     600 000

TÜRKİYE’DE HIV/AIDS
Tüm dünyada HIV/AIDS vakalarının hızla arttığı gözlenirken Türkiye’nin bu salgının dışında kalması beklenmemektedir. Ülkemizde ilk defa 1985 yılında bir AIDS basamağına ulaşmış ve bir HIV pozitif hasta olduğu bildirilmiş, daha sonra her yıl HIV/AIDS vaka sayılarında giderek artma gözlenmiştir. 1992 yılına kadar her yıl 30’lu rakamlarda olan yeni hasta sayıları, o tarihten beri 150’li rakamlara ulaşmıştır. Elimizde buluna veriler dikkatle incelendiği zaman, hastalığın yayılma boyutu daha iyi anlaşılabilecektir.
Ülkemizde T.C. Sağlık Bakanlığı Aralık 2004 verilerine göre 1922 HIV/AIDS vakası vardır. Bunların 551’i AIDS basamağına ulaşmış, 1371 kişi ise HIV pozitiftir. Ancak virüs eğer cinsel temas ile alındı ise, hastalığın belirtisiz geçen döneminin 8-10 yıl gibi uzun süreli olması, cinsel yolla bulaşan hastalıklar konusunda kişilerin sağlık kurumlarına yeterli başvurularının olmamaları, kayıt sistemlerinin yeterli çalışmaması, bu sayının gerçekleri yansıtmadığını düşündürmektedir.
Türkiye’de en sık 15-49 yaş arası HIV/AIDS vakalarına rastlanmaktadır ve erkeklere %68.8, kadınlara % 31.2 oranında rastlanmaktadır.

Türkiye’de HIV/AIDS vakalarının yıllara göre dağılımı
T.C. Sağlık Bakanlığı, Aralık 2004

YILLAR VAKA HIV pozitif TOPLAM
1985 1 1 2
1986 2 3 5
1987 7 27 34
1988 9 26 35
1989 11 20 31
1990 14 19 33
1991 17 21 38
1992 28 36 64
1993 29 45 74
1994 34 52 86
1995 34 57 91
1996 37 82 119
1997 38 105 143
1998 29 80 109
1999 28 91 119
2000 46 112 158
2001 40 144 184
2002 48 142 190
2003 52 145 197
2004 47 163 210
TOPLAM 551 1371 1922